به دعوت انجمن روان‌شناسی ایران، حسین پاینده در نشست نوروزی این انجمن سخنرانی خواهد کرد. در این سخنرانی، با عنوان «چرا در مطالعات ادبی به روان‌شناسی نیاز داریم؟»، دکتر پاینده به طرح این موضوع خواهد پرداخت که پژوهشگران ادبیات و منتقدان ادبی چگونه از مفاهیم و روش‌های روان‌شناسی برای تحلیل متون ادبی است ...
فاشیسم را معمولاً مفهومی مربوط به تاریخ سیاسی و ناظر بر ظهور رژیم‌های خودکامه در آلمان، ایتالیا، اسپانیا، ژاین و چند کشور دیگر می‌دانیم که در اواخر دهه‌ی اول قرن بیستم زمینه‌ساز جنگ جهانی دوم شدند. اما افزون بر این، فاشیسم می‌تواند در عادی‌ترین رفتارهای روزمره‌ی افراد متبلور شود. از این منظر، رفتار ...
به اطلاع علاقه‌مندان به مباحث نقد ادبی و ادبیات داستانی می‌رساند، حسین پاینده از هفته‌ی سوم فروردین ۱۴۰۴ دو کارگاه در این موضوعات برگزار خواهد کرد. ش رح محتوای این دو کارگاه را می‌توانید در ادامه بخوانید. ۱. اطلاعیه‌ی «کارگاه آشنایی با فرمالیسم در نقد ادبی» فرمالیسم آمریکایی (موسوم به «نقد نو») از د ...
روایت‌شناسی را می‌توان «دانشی برای فهم روایت» تعریف کرد که می‌خواهد به پرسش‌هایی از این دست پاسخ دهد: روایت چیست؟ از چه عناصری تشکیل می‌شود؟ چرا انسان‌ها روایت‌سازی می‌کنند؟ علت شیفتگی ما به روایت چیست؟ چرا واکنش‌های مخاطبانِ مختلف به روایتی واحد تا این حد متنوع و متفاوت است؟ و ... . کتاب روایت: مفا ...
در یادداشت قبلی، تفاوت دو مفهوم مهم در ادبیات داستانی، یعنی «درونمایه» (theme) و «موضوع» (subject)، را توضیح دادم و دریافتیم که در کشور ما، در بسیاری از کتاب‌ها درباره‌ی ادبیات داستانی و حتی در سطح آموزش دانشگاهی، غالباً «درونمایه» را با موضوع داستان خَلط می‌کنند. حال که دلیل اشتباه بودن این خَلطِ م ...
در کارگاه‌های داستان‌نویسی اغلب از هنرجویان می‌خواهم که وقتی داستان‌های‌شان را به بحث می‌گذاریم، درونمایه‌ی آن را بیان کنند. مقصود از این کار این است که ببینیم آیا نویسنده در القای ایده‌ی مرکزی داستان موفق بوده و آیا به این منظور از تکنیک‌های مناسب بهره گرفته است یا خیر. قاعدتاً اگر داستان کوتاه واج ...
متن ادبی ماهیتاً فشرده است و به ایجاز میل می‌کند. بر خلاف نویسندگان متون علمی (مثلاً فیزیکدانان یا پژوهشگران علوم آزمایشگاهی)، شاعران و داستان‌نویسان زبان را به منظور شرح و بسط و مثال آوردن به کار نمی‌برند. در نزد ادیبان، زبان ابزاری برای سوق دادن خواننده به ژرف‌اندیشی و کشف معناست، نه تصریح مبسوط و ...
در بخش قبلی این نوشتار استدلال کردیم که به منظور خوانش نقادانه‌ی متون ادبی و نوشتن تحلیل‌های علمی و ژرف‌نگر، از جمله لازم است که نظریه‌های ادبی را بیاموزیم. این نظریه‌ها حکم چهارچوب‌هایی را دارند که نوشتار نقادانه را سامان می‌دهند. اکنون بخش دوم این نوشتار را بخوانید که دومین شرط لازم برای یادگیری ن ...
اغلب پرسیده می‌شود که: روش درست برای یادگیری شیوه‌های نقد ادبی و نوشتن نقدهای ژرف‌نگر چیست؟ شاید بد نباشد اندکی درباره‌ی «نقد ژرف‌نگر» توضیح بدهیم. بسیار پیش می‌آید که وقتی نقد رمانی را می‌خوانیم، با خود می‌گوییم «من این رمان را قبلاً خوانده بودم، اما با خواندن نقد آن تازه به جنبه‌های ناپیدا یا موضو ...
حسین پاینده روز جمعه ۲۱ دی‌ماه ۱۴۰۳ برای جمعی از شاعران سخنرانی خواهد کرد. در این سخنرانی، دکتر پاینده به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد که: ماهیت شعر چیست؟ چرا شعر سروده می‌شود و شاعر چه نقشی در زندگی اجتماعی ایفا می‌کند؟ چرا در جهان امروز بیش از هر زمان دیگری به شاعرانی نیاز داریم که بتوانند چندوچونِ زند ...